VALİ CANALP “BATMAN’DA ISLAHAT DEĞİL, DEVRİM YAPMAMIZ GEREKİYOR”
ASKON Batman Şubesi Başkanı Selman Nasıroğlu’nun açılış konuşmasının ardından sanayiciler hitap eden Vali Canalp, davetlerinden dolayı sanayicilere teşekkür ederek, Batman’ı birçok alanda düzlüğe çıkartmak için ıslahatların yeterli olamayacağını ancak devrim yapmak gerektiğini altını çizdi.
Vali Canalp “Batman’a geleli yaklaşık 6 ay oldu. Batman ile ilgili kendimce belli gözlemleri yapabilme imkanına kavuştum. Ama ilk gözlemlerimi ilk günlerde sokağa çıktığım zaman, bir caddede yürüdüğümüz zaman, bir parkta oturduğumuz zaman insanların sizden en fazla beklentilerinin ne olduğunu net şekilde gördüm; İnsanlar iş istiyor. Herkesin en temel bir numaralı beklentisi istihdamdır.
Peki bunun bu şekildeki sosyolojik gerçekliği iktisadi temeline indiğiniz zaman ne görüyorsunuz? Bununla ilgili de TUİK’in bir çalışması var. İl’leri kendi içerisinde sınıflandıran, derecelendiren ve sıralamaya tabi tutan en son çalışma 2016 yılında yapıldı. TÜİK'in 2016 yılında yapmış olduğu bu çalışmada çok acı bir tablo çıktı Batman açısından. Batman genel iller sıralamasında 81 ilin içerisinde 72 sıradadır. Ama bizi, Batman ailesi olarak hepimizi Vali olarak, Belediye Başkanı olarak beni ilgilendiren alt başlık ise endüstri ilişkilerdeki sıralamamızdır. Endüstri ilişkilerdeki sıralama neden en düşük derseniz bunun dört unsuru var.
Bir tanesi istihdam bununla bağlantılı olarak işsizlik ve bunlarla yakın bağlantısı olan başka bir kavram günlük elde edilen ücret düzeyi ve dördüncüsü bu ücretten elde edilen tatmin. Bu dört kritere göre endüstri ilişkiler alanında Batman’ı sıralamaya koyduğunuz zaman, Batman 81 vilayetin içerisinde 81. sırada. Derseniz ki geride gidebileceğimiz bir yer kalmış mıdır? Yoktur. Ben her zaman için eğri eğri otururken doğru doğru konuşmak taraftarıyım.
Eğer ortada acı bir gerçeklik varsa, biz bu acı gerçekliği kabul etmeden, bu acı gerçekliği olduğu gibi analiz etmeden ve bu analizi de doğru şekilde doğru bir temel üzerine oturtmadan alacağımız her karar, ulaşmak istediğimiz her sonuç, ya eksiktir, ya yanlıştır ya da sonu hüsrandır. Doğru analizler, doğru tespitler ve doğru sonuçlarla mükellefiz hepimiz. Böyle bir tablo varken ortada, yapmamız gereken şey nedir? Batman’da bu istihdam problemini ve istihdam probleminden öte ekonomi problemini çözmemiz lazım. Çünkü buradaki herkes net bir şekilde biliyor ki, ekonomi ülkelerin, küresel anlamda dünyanın da bu gezegenin de temel gerçekliğidir. Her şekilde lokomotifidir.
Arkada gelen tüm katarlar bu lokomotifi çektiği ve devamı mahiyetindeki işlerdir. Omurga yoksa bedeni ayakta tutamayız. Lokomotif yoksa tren yürümez. Motor yoksa, tır da, kamyon da ve otomobil de hareket etmez. İtici ve çekici güç her zaman için güçlü bir ekonomidir. Batman’ın bu anlamda en büyük eksikliği güçlü ve üretken bir ekonomimizin bulunmamasıdır. Acı gerçeklik Batman’ın şu anda ekonomisi bu gövdeyi uçurabilecek kanatlar olmaktan, bu otomobili hareket ettirebilecek yeteri performans motor olabilmekten, lokomotif olabilmekten maalesef uzaktır. Türkiye’nin sonuncusu olmak gibi Batman’ın kaderinde olamaz.
Batman’ın şu anda bulunmuş olduğu noktalardan çok daha ötelere hızlı ve seri bir şekilde götürmekle hepimiz mükellefiz. Bu masanın etrafında bulunan herkes bu vebali sorumluluğunu omuzlamış kişilerdir. En başından ben. Hem de çifte sorumluluğumuz var. Hem Belediye Başkan Vekili olarak hem de Vali olarak bu sorumluluğu alıyorum ve kabul ediyorum. Ve şunu da kabul ediyorum ki, almış olduğumuz bu sıralamayı çok kısa zaman içerisinde daha ötelere götürme imkanı vardır. Bu ne ile olur, bu ancak paradigmayı değiştirmekle olur. Yani var olan bu yapı içerisinde ufak tefek tadilatlar yapalım, küçük eklemeler yapalım, kısacası ıslahat yaparak Batman’ı düzeltemeyiz. Batman’da devrim yapmamız gerekiyor.
Batman’da öyle bir devrim yapmamız gerekiyor ki, çok kısa zaman içerisinde Türkiye’nin 81 ili içerisinde 81. sırada olan Batman’ı ilk 10’a girmesi için atılımlar yapmamız gerekiyor. Bu da ne ile olur. Bu da paradigmayı değiştirmekle olur. Bu paradigma nasıl değişir, Batman’da güçlü ekonomi nasıl ortaya çıkar? Sorusunu sorduğumuz zaman hemen Batman’ı bir gözlemleyelim, tarım tek başına bu işin üstesinde gelebilir mi? On binlerce insana aynı anda gerçek anlamda istihdam sağlayabilir mi?
Tarımla ilgili temel eksikliklerimiz var. Daha doğrusu tarımsal ürünlerin değerlendirilmesi ile ilgili çok temel eksikliklerimiz var. Başka bir alan, Batman’ı turizm ile geliştirme imkanımız var mı? On binlerce insanı turizmde istihdam edebiliriz. Bütün sektörlere turizm can damarı olacak diye bir iddiamız var. Hasankeyf var, eyvallah. Ama Hasankeyf esnafını bile en küçük ilçemiz, en az nüfusa sahip ilçemizin esnafını dahi tatmin etmekten uzak bir turizm altyapımız var. Altyapıyı geliştirelim ama bu alana ne kadar yatırım yaparsanız yapın. Bu, Batman’ı kanatlandıracak, coşturacak ve hızlandıracak bir aktivite olarak ön planda tutulacak bir sektör olamaz” diye konuştu.
“ÜRETKEN EKONOMİ SANAYİ DEMEKTİR”
“Bütün ülkelerin, bütün vilayetlerin, ilçelerin herkesin geriye bakacağı en esaslı alan sanayidir. Güçlü bir sanayisi olmadan zaten hiçbir ülke güçlü değildir. İçi kof olur” diye konuşmasını sürdüren Vali Canalp “Eğer güçlü bir üretkenliğiniz yoksa-bu sadece sanayi için değil- sizin güçlü bir ekonominiz yok demektir. Güçlü ve üretken ekonomisi olamayan hiçbir ülke uzun vadeli olarak güçlü değildir. Eğer üretken ekonomiyse; bir ülkenin, bir ilin kurtuluşu; bunun üzerinden gidecekse, Batman’da bizim bunu en kısa zamanda sağlayabilmemiz gerekiyor.
Üretken ekonomi sanayi demektir, sanayinin içerisinde de parça parça her yerde değil, her şeyin organize şekilde toplu, düzenli ve entegre şekilde yapıldığı organize sanayilerdir. Çıkış noktamız burası olmalıdır. Bunun üzerinden gitmeliyiz. Bunun için de şu anda Batmanımızın güzel bir OSB’si var. Bunun yanında 5 tane daha yeni OSB’nin hızlı bir şekilde hayat geçirmek zorundayız. Bu 5 OSB’den 3 tanesini Batman çayının kenarına yapacağız.
Buralar geçmişte sel yatağı olan yerler. Batman çayının geniş bir hinterlandı var. Geçmişte bu dere yatağında çok büyük seller oluyordu. Batman’ın geçmişteki Elmedina’nın yok oluşu da bu sellerin sonucunda olmuştur. Ama şu anda bu çayın hinterlandında iki tane büyük baraj yapıldı; birisi Batman Barajı diğeri de Silvan Barajı. Bu barajlar yapıldıktan sonra her bir barajın artık sel payları var. Bununla birlikte bu şekildeki sellerin gelme ihtimali ortadan kalkmış oluyor. Ama bu ihtimalle birlikte ne gerekiyor? Gene de her halükarda her iki tarafta setler yapılmak suretiyle suyun bu kanal içerisinde akması gerekiyor. Şu anda 5 km kısmı yapılmış durumda. Önümüzdeki sene inşallah 12,5 km kısmı daha bu şekilde yapılacak. Buralar öncelikli olarak bizim OSB yapacağımız alanlar olacak. Bu alanları da setler yapılmak suretiyle sel yatağı olmaktan hukuken ve fiilen kurtarmış olacağız. Bazı yerlerde 500 m, bazı yerlerde 900 m, 1.5 km’lik bize yeni alanlar ortaya çıkacak. Bu alanların özeliği ne? Bu alanların özeliği dümdüz arazi.
Türkiye’de şu anda hiçbir ovada size OSB kurma izni verilmez. Çünkü bütün ovalar tescillendi ve kayıt altına alındı. Devlet olarak stratejimiz, artık bu dümdüz araziler üzerine OSB kurma imkanımız yok. Elimizde kalan son şanslardan bir tanesi burasıdır. Eski sel yatağı dümdüz arazi ve gerçekten her yatırımcının da tam aradığımız yer burası diyecekleri bir yerlerdir. Bunların dışında iki tane daha OSB alanımız var; bir tanesi Raman yolu üzerinde geniş bir arazi diğeri de üniversite yolu üzerindedir. Bu, 5 OSB’yi bir şekilde faaliyete geçirmemiz lazım. Bu OSB’lerden bir tanesi mutlaka ve mutlaka Gıda İhtisas OSB olması lazım. Neden? Çünkü tarımsal ve hayvansal ürünleri üretiyoruz ama biz bu işin ameleliğini yapıyoruz. Tarımsal ürünleri biz üretiyoruz 1 lira, yüklüyoruz kamyonlara, Sakarya’ya, Kocaeli’ne fabrikalara nihai ürün haline getiriliyor, 4,5 liraya Batman’a geri geliyor. Oysa olması gereken şey, bir bölgede üretilmiş olan tarımsal ürünlerin Gıda İhtisas OSB’lerde nihai ürün haline getirilip, katma değerinin de o bölgede kalmasını sağlamaktır. Bu sadece tarımsal ürünlerde değil aynı şekilde hayvansal ürünler için de geçerli.
Bizim çok güzel bir hayvansal varlığımız var. Türkiye ortalamasının çok üzerinde havyasal üretimimiz ve varlığımız var. Bu hayvansal üretiminde ne yapıyoruz? Sadece ham madde olarak satmak yerine; Gıda İhtisas OSB’de nihai ürün haline getirdiğimiz zaman, bütün aradaki katma değerin tamamı da -bu katma değer zenginliktir, refahtır- Batman’da bırakıyoruz. Bunu söylerken çok hayali konuşmuyorum. Ben Edirne Valiliği’nden ayrılmadan bir gün önce Keşan ilçesinde Gıda İhtisas OSB’nin imar ve parsel planlarının evraklarını imzalayıp ayrılmıştım. Birkaç ay sonra buralara patır patır fabrikalar kurulmaya başlanacaktır. Sadece Keşan’ın değil o bölgede ne kadar tarımsal ürün varsa nihai ürün haline gelmesi sağlanacaktır. Aynısını Batman’da da yapmak zorundayız. Bunu yaptığımız zaman ne olacak? Sadece Batmanlılara hitap etmeyecek, bunlar bölgesel çalışıyor. Bu şekilde kurmuş olduğunuz OSB’ler bölgesel şekilde çalışıyor. Örneğin bizim sebze-meyve halimiz, şu anda bölgesel çalışıyor. Bitlis’in de, kuzeyimizdeki Bismil’in de, daha güneyimizdeki Şırnak’ın da ne kadar meyve-sebze ihtiyacı varsa merkez burası. Yani Batman’ın aslında doğal olarak kendiliğinden bölgesel merkez olabilmek gibi bir potansiyeli de var. Gıda İhtisas OSB’yi kurduğumuz zaman sadece Batman’ın tarımsal ve hayvansal ürünlerini değil, bütün bölgenin tarımsal ve hayvansal ürünlerine hizmet eder.
Kuracağımız OSB’lerden bir tanesi de Tekstil İhtisas OSB olmalıdır. Niye? Aynı şekilde pamuğu pamuk olarak satarsanız 1 lira kazanırsınız. Ama ona iplik haline getirirseniz değişir, kumaş haline getirirseniz katlanıyor ve kumaşı elbise haline getirirseniz bir kaç defa daha katlanıyor. Eğer modayı da üzerine katarsanız, 1 liralık kumaş yerine göre 15-20 lira olur.
1 liralık pamuk 15 katına çıkıyor. Aradaki 15 kat nedir? Aradaki 15 kat katma değerdir; refah demek, zenginlik demektir. Eğer siz pamuk olarak satarsanız 1 lira, ama burada değerlendirir, nihai ürün olarak buraya getirirseniz, aradaki tüm katma değer ve refah burada kalacak. Bizim de şu anda kuracağımız tekstil ile ilgili tekstilin her aşamasını iplik haline getirilmesini de, kumaş haline getirilmesini de, elbise haline getirilmesini de ve üniversitemiz de bunu uzun vadede moda ile birleştirip, nihai ürün haline getirilmesini kapsayacak bir çalışmanın içerisinde olmamız gerekiyor. Bu da çok zaman almaz. Bir örnek vereyim Gaziantep, yakın zamanda yeni OSB’lerle ilgi bir hamle başlattı. Gerekli çalışmaları yaparak Sayın Cumhurbaşkanımızın katılımı ile 180 adet fabrikanın açılışı yapıldı. Yakın zamanda Gaziantep’te yeni OSB’ler patır patır faaliyet başlayacaktır.
Peki burada bize düşen şey ne? Bir yerden başlamak zorundayız. Olanı olduğu gibi kabul edemeyiz. İşte mera alanları ile ilgili sıkıntı çıktı, çıkabiliyor. Bir tarafında başlarsanız bir süre sonra sıkıntı olan şeyler zamanla çözülür. Problem olan ne varsa her şeyin üzerine defalarca giderek çözmeliyiz, çözmek zorundayız. Bu 5 OSB’den ikisi mera alanında kurulacak.
Öyle yapmak zorundayız. Bunun süreçleri biraz uzun sürecek. Olsun. Uzun sürecek olan süreçlere de katlanmak gerekiyor ve uğraşmak gerekiyor. Samanyolu’ndaki alan 1.100 dönümlük bir alan var, sel yatağı değil. Hiçbir riski de yok. En hızlı ilerleyebileceğimiz alan. Yine önümüzdeki sene sel yatağına setler yaptığımız zaman ikinci bir alan orası çıkacaktır. Farklı vites ve hızlarda her alanla ilgili çalışmayı inşallah bu şekilde götürmek suretiyle Batmanla ilgili en büyük sıkıntıyı, istihdamı, güçlü ekonomiyi üreten ekonomi ihtiyacını inşallah sizlerle beraber sağlamış olacağız” dedi.
VALİ CANALP “BU BÖLGENİN ZENGİNLİĞİNİ VE REFAHINI BU BÖLGENİN İŞ ADAMLARI, İŞÇİLERİ, KADINLARI VE GENÇLERİ ALSIN”
Her hafta benden yer isteyen yatırımcı geliyor. Bunların büyük kısmı Batmanlı değil diyen Vali Canalp “Bu kadar yatırımcı Batman’a niye geliyor. Çünkü şu anda Batman Türkiye’de devlet teşviklerinin en yoğun verildiği en üst kategoride yer alıyor. OSB’de yatırım yaptığı zamanda en üst kategoride destek alacak. Başka bir etken işgücünün fazla olmasıdır.
Yatırımcı bunun için geliyor. Aynı zamanda Batman’ın bölgesel bir merkez konumunda olmasıdır. Aynı zamanda bir çekim merkezi olması. Dolayısıyla burada yapacağımız her yatırım uzun vadeli getiri açısından iyi sonuçlar elde edilen bir yatırımdır. Yatırımcılar da bunun için Batman’a geliyorlar. Bunun için burada yer bulmaya çalışıyorlar. Sizlerden ricam, istirhamım şudur; iki şey istiyorum, bir tanesi bu OSB’lerle ilgili çalışmalarımıza canı gönülden destek verelim. Bu çalışmaların hukuki altyapı kadar bu işin canı ve ruhu güçlü bir kamuoyu desteğidir.
Güçlü bir kamuoyu desteği için de sizlerin hitap ettiğiniz herkese bunu iyi bir şekilde anlatabilmek ve iyi sonuçlara beraber götürebilmemiz gerekiyor. Sizden ikinci istirhamım şudur; buradaki bu yatırım alanlarını, bu yatırımları lütfen sizler yapın. İşini büyütmek isteyen herkes, şuan yaptığım işten daha büyük düşünüyorum, diyen herkes lütfen buyursun gelsin, tek başınıza olmanız şart değil, güçlerinizi birleştirin, bu bölgenin katma değerini, zenginliğini ve refahını bu bölgenin iş adamları, işçileri, kadınları ve gençleri alsın” diye konuştu.
