Kur’an, hayat rehberidir. Kıssa/hikâye gibi anlatımlarda bile çıkarılacak nice dersler vardır. Kur’an sık sık “akletmez misiniz, düşünmez misiniz” diye, düşünmeye sevk etmektedir. Düz okuyuşla çok sade gibi gördüğümüz kıssalar üzerinde düşündükçe, birçok dersin olduğunu görüyoruz.
Mesela düz okuyuşla bazı insanların lüzumsuz gördükleri ve vesveselerle imanlarının gevşediği kıssalarda Âdem ve İblis örneğine bakacak olursak:
Allah, doğru bir yaşam için üstün meziyetlerle yarattığı insan şaheseri karşısında, meleklerin secde/saygı göstermesini istiyor. Ama kendi aslının daha üstün olduğunu iddia eden İblis, Allah’ın hükmüne karşı çıkıyor.
Meleklere: “Âdem’e secde edin!” dediğimizde İblis dışındakiler derhal secdeye kapandı. İblis ise direnerek bundan kaçındı, kibirlendi ve kâfirlerden oldu. Bakara- 34
“Ben sana emretmişken seni secde etmekten alıkoyan neydi?”(İblis de) “Ben ondan hayırlıyım (üstünüm). Beni ateşten yarattın; onu çamurdan yarattın.” demişti. Araf – 12
1.Ders olarak: Kibir, ırkçılık ve inadından dolayı ilk sapmaların başladığını anlıyoruz.
Biz dedik ki: “Ey Âdem! Sen ve eşin cennete yerleşin. Oradan bolca, dilediğiniz yerden yiyin. Ancak şu ağaca yaklaşmayın. Yoksa zalimlerden olursunuz.” Bakara – 35
(Derken şeytan) örtünerek gizlenmiş bulunan avret yerlerini açığa çıkarmak için onlara vesvese verdi. Ve dedi ki: “Rabbinizin bu ağaçtan yemenizi yasaklaması, melek olmamanız ve ebedî yaşayanlardan olmamanız içindir.” Araf 20
Ve: “Şüphesiz ki ben, sizin iyiliğinizi istiyorum/size nasihat veriyorum.” diye o ikisine yemin etti. Araf 21
Dediler ki: “Rabbimiz! Şüphesiz biz kendimize zulmettik. Şayet bizi bağışlamaz ve bize merhamet etmezsen muhakkak ki hüsrana uğrayanlardan oluruz.” Araf 23
Fakat şeytan, o ağaç yüzünden ikisinin de ayağını cennetten kaydırdı ve içinde bulundukları nimetten onları ayırdı. Biz de onlara: “Haydi, birbirinize düşman olarak yeryüzüne inin! Siz orada belli bir zamana kadar kalacak ve ondan faydalanacaksınız” dedik. Bakara – 36
“Beni azdırman karşılık ben de senin doğru yolunun üzerine oturacağım. Sonra onlara önlerinden, arkalarından, sağlarından, sollarından sokulacağım ve sen, onların çoklarını şükredenlerden bulamayacaksın” dedi. Araf – 16,17
7.Ders: “Allah’ın yolunun üzerinde oturacağım” söylemi çok ilginç ve buna çok dikkat etmek gerekir.
Doğrusunu Allah bilir. Ve belki sizin aklınıza daha farklı dersler de gelebilir.
Ve nihayetinde her insan liyakatine göre tercihini yapmaktadır. Ve her insan yaptıklarıyla değerlendirilecektir.